Welkom bij DARQA!

Na twee jaar geen live-meetings vanuit de GMP-commissie was het vrijdag 20 mei 2022 eindelijk zover. De uitgestelde GMP-themadag, oorspronkelijk gepland voor 17 november 2021, kon eindelijk plaatsvinden in het Berghotel te Amersfoort.
De themadag werd bijgewoond door 40 enthousiaste mensen, zowel DARQA leden als niet-DARQA-leden.

Vanuit hoofdstuk 3 (gebouwen en apparatuur) en hoofdstuk 5 (productie) van deel 1 van de EU GMP deel IV wordt veel nadruk gelegd op “Contamination Control” tijdens het produceren van goederen onder GMP: Hoe voorkom je dat productie-ingrediënten per ongeluk ergens terecht komen waar ze niet horen?
Verder gaat Annex 1 in op het voorkomen van contaminatie door micro-organismen, pyrogenen en deeltjes. Hoe breng je bovenstaande wetgeving in praktijk? Hoe houd je daarmee rekening wanneer je een plan maakt voor een nieuwe productiefaciliteit zodat je ontwerp/realisatie voldoet aan de wet- en regelgeving? Wat betekent dat voor je schoonmaakvalidatie?
Gedurende de dag stonden er 5 presentaties en een workshop op het programma om deze onderwerpen te bespreken.

De eerste presentatie door Wilma Meijs (WMFA en DARQA GMP-commissie lid) ging over de Contamination Control Strategy zoals beschreven in de “draft” Annex 1. De Draft Annex 1 is al 10 jaar “under construction”. De laatste geruchten zijn dat deze nu eindelijk medio juli 2022 wordt gepubliceerd.
De term Contamination Control Strategy (CCS) komt slechts 45 keer voor in de nieuwe Annex 1, maar hoe moet je daar nu invulling aan geven? Wilma heeft hier haar visie op gegeven en een voorbeeld laten zien hoe zij een CCS heeft opgezet. In dit voorbeeld zijn in de documentatie rond CCS de systemische aspecten en de product gerelateerde aspecten in relatie tot contamination control uit elkaar getrokken.

De tweede presentatie werd verzorgd door Frans Saurwalt (Kropman Contamination Control). Hij nam ons mee in de reis van schets (idee) tot productiefaciliteit. Frans gaf zijn visie op de aspecten die beschreven moeten staan in de URS en hoe er moet worden omgegaan met het definiëren van de Air Change Rate (ACR). De ACR moet meer bepaald worden op basis van beoogde deeltjesbelasting in de ruimte dan op basis van vaste waarden. De diverse ISO- richtlijnen en de ophanden zijnde updates hiervan geven hiervoor betere handvatten.

Sinds lange tijd was het weer mogelijk om een face to face DARQA themadag te organiseren.

Ongeveer 40 oude en nieuwe leden waren aanwezig om het onlangs verschenen OECD Document 22 over Data Integrity met elkaar te bespreken. De bijeenkomst werd ook online gevolgd door een aantal leden.

Na een korte introductie over Data Integrity door de eeuwen heen door Frans Brouwer, voorzitter van de GLP-commissie, was er een interactieve sessie met behulp van de app Wooclap, geleid door Almira Duijst. Een handig hulpmiddel om informatie van de deelnemers te inventariseren. Via de app kon een vraag over Data Integrity ingediend worden. Deze vragen werden later op de dag gebruikt om gezamenlijk te bespreken. De lijst met vragen biedt weer aanknopingspunten voor een nieuwe themadag.

De nieuwe IGJ inspecteur Erna Hissink ging in haar presentatie onder andere in op het principe van ALCOA, de lifecycle van data en hoe Data Integrity binnen GLP wordt geborgd. Illustratief waren de voorbeelden van bevindingen over Data Integrity: gebrekkige validatie van computersystemen, het niet eenduidig zijn van gebruikte documenten voor validatie en manipulatie van analytische data.

Het middagprogramma bestond uit een workshop door Frans Boeijen over Data Process Mapping. In kleine groepen werd aan de hand van een voorbeeld de data integriteit gedurende de gehele lifecycle verder uitgewerkt. In een schema werd het proces opgeknipt in kleine stappen en moest worden vastgesteld waar de data werd vastgelegd en welke maatregelen getroffen waren om de data te beschermen.

Tenslotte ging Emiel Termond in op de laatste fase van de Data Lifecycle. Wat gebeurt er met de GLP gegevens na archivering? De lifecycle beschrijft als laatste stap het vernietigen van data. Echter, het final report wordt door de Sponsor gebruikt voor registratie. Ook electronische data zijn vaak nog aanwezig op servers of back up systemen. Hoe kun je er voor zorgen dat alle data ook werkelijk vernietigd wordt?

Op vrijdag 18 februari jl. vond een webinar plaats over het gebruik van “Elektronische Handtekeningen” in een GxP-gereguleerde omgeving.

Het webinar bestond uit een presentatie waarin Emmie Heeren, Managing Consultant Data Integrity and CSV bij ProPharma Group, deelnemers aan de hand van wetgeving en voorbeelden meenam in de wereld van data integriteit en het gebruik van elektronische handtekeningen, gevolgd door een Q&A sessie.  

Dat het onderwerp leeft onder de DARQA-leden, bleek wel uit het grote aantal deelnemers uit diverse GxP-gebieden en de actieve inbreng tijdens het webinar. Omdat het webinar was georganiseerd door de GCP-commissie, was de focus van de presentatie vooral op clinical trials. Deelnemers uit andere GxP-gebieden vulden mooi aan, daar waar relevant.

Emmie’s presentatie begon met een overzicht van wetgeving en guidelines die richtlijnen beschrijven over het gebruik van elektronische handtekeningen in clinical trials. Ze benoemde de MHRA GxP Guidance on Data Integrity, de EMA Draft Guideline on Computerised systems and Electronic Data in Clinical Trials en USA 21 CFR Part 11. Verder werd ICH E6 R2 Good Clinical Practice (GCP) genoemd, alhoewel hierin niet expliciet gerefereerd wordt aan elektronische handtekeningen. Daarnaast kwam Eudralex Volume 4 GMP Annex 11 voorbij: alhoewel niet direct van toepassing op clinical trials, wordt naar deze Annex verwezen in het Pharmaceutical Inspection Co-operation Scheme (PIC/S) dat gehanteerd kan worden door EMA inspecteurs. Verder wezen GLP-deelnemers op OECD GLP Principle #22, het Advisory Document van de GLP Working Party over GLP Data Integrity.

De MHRA geeft in de GxP Guidance on Data Integrity als definitie voor een elektronische handtekening: “A signature in digital form (bio-metric or non-biometric) that represents the signatory. This should be equivalent in legal terms to the handwritten signature of the signatory”.